Ακολουθεί προβοκατόρικο post, με 10 σημεία της προσωπικής μου γνώμης (βάζω τον τίτλο ‘κανόνες’ σα λάδι στη φωτιά) περί του τι εστί και πώς πρέπει να σκέφτεται κανείς κάποια πράγματα πριν ξεκινήσει μία web start-up. Αρκετοί από αυτούς δεν έχουν καθολική ισχύ, ωστόσο οι όποιες εξαιρέσεις θεωρώ πως επιβεβαιώνουν περαιτέρω τον προσδιορισμό ‘κανόνα’. Τέλος, δεν είμαι VC (sic), ούτε επιτυχημένος ή βετεράνος, κάθε άλλο. Πιστεύω όμως πως έχουν καλλιεργηθεί κάποιες πεποιθήσεις που κατ’εμέ αποπροσανατολίζουν από την πραγματικότητα και σε αυτές ακριβώς στοχεύω. Ιδού λοιπόν:
- Start-up ≠ idea
- Start-up ≠ hobby
- Στόχος μιας start-up είναι να προσφέρει υπηρεσίες και να βγάλει χρήματα, πολλά. Δεν είναι κακό αυτό, είναι υγιές. Απενοχοποιήστε το.
- Μία start-up προαπαιτεί σαφές monetization plan.
- Τα google adwords δεν είναι monetization plan.
- Ένα blog δεν είναι start-up.
- ‘Καινοτόμο για τα ελληνικά δεδομένα’: Δεν λέει κάτι. Στο διαδίκτυο δεν υπάρχουν τελωνεία. Και όλοι καταλαβαίνουμε αγγλικά.
- Στόχος δεν πρέπει να είναι ένα μεγάλο μερίδιο της ελληνικής αγοράς, αλλά ένα μικροσκοπικό της παγκόσμιας. Βρείτε μία tiny ευκαιρία se global επίπεδο και υλοποιήστε την.
- Δεν είναι εύκολο. Κάθε άλλο. Απαιτεί υπέρμετρο μόχθο, ψυχολογικό φόρτο και σθένος. Όσοι αναζητάτε εύκολο χρήμα ή δόξα, ψάξτε αλλού. Ωστόσο,
- Όσοι το έχουν επιτύχει ή το επιχειρούν σοβαρά, είναι όλοι τους ευτυχισμένοι. Επιχειρήστε το και εσείς! Η διαδρομή, αν όχι και ο προορισμός, να είστε σίγουροι πως θα σας αποζημιώσουν…
23 comments
Very, very well said!
Symfwnw 9.5/10:p To adwords mporei na einai *meros* enos monetisation plan.
@dimitris: true, εσκεμμένο overstatement. :) Στοχεύω σε όσους -αρκετούς- λένε, θα φτιάξω κάτι και θα έχω αρκετά έσοδα (μόνο) από adwords, το θεωρώ σημαντικό σφάλμα.
Η άποψη μου Νο. 1
Η άποψη μου Νο. 2
Ελπίζω να μη δημιουργώ πρόβλημα που δεν τα έγραψα, αλλά τα είπα :-)
@nikos: ωραία τα comments με video
(μήπως αυτό είναι άλλη μια ιδέα? :)
@nikos: επεξήγηση του #1: όταν λέω ότι μία start-up είναι διαφορετική από μια ιδέα, εννοώ πως μία ιδέα δεν αρκεί για να γίνει μία start-up, χρειάζονται και άλλα πράγματα, κυρίως δουλειά.
Για την ακρίβεια, χρειαζόταν το σύμβολο του ‘υπερσυνόλου’ αντί του ‘διαφορετικό’, αν και θα ήταν περισσότερο δυσνόητο έτσι.
Βασικά αφού διάβασα τα γράμματα και άκουσα τα βίντεο, είπα να γράψω κάτι αναλυτικό.. γιατι βλέπω ότι η κουβέντα πάει σιγά (2) στην ουσία… έχει περάσει και ένα εξάμηνο OC, θα έπρεπε να γίνει.
1-2-3 In general terms συμφωνω
4-5 για τα “λεφτά”, συμφωνώ με την άποψη του Δρανδάκη. Δηλαδή όλα τα πράγματα πρεπει να μεταλλάσσοντα, να προσαρμόζονται και να γίνονται scalable.
7 για την καινοτομία στην παγκόσμια αγορά, απλά εάν μιλάμε για startup με Internet ε ναι, φύγε από ελλάδα. Εάν όμως θες κάτι για ελληνική αγορά, ΘΕΩΡΩ ότι μπορείς να κάνεις κάτι άλλο που δεν έχει σχέση με Internet και να πιάσει… ίσως πιο δύσκολα απο ένα αντίστοιχο startup στην Πορτογαλλία π.χ. για τους γνωστούς λόγους (ας μην επαναλαμβανόμαστε)
8-9-10 οκ
Ενα τελευταίο. ΕΑΝ θέλουμε να κάνουμε κάτι επιτυχημένο, πρέπει να έχουμε ΜΕΝΤΟΡΕΣ, ΧΩΡΟ, ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ και ΜΥΑΛΑ/ΤΕΛΕΝΤΑ από κάτω να δουλεύουν. Και φυσικά Όλοι αυτοί να είναι κ@—μένοι με ότι κάνουν.
ΥΓ. Και πρέπει να δούμε ποιους πρέπει να ΑΚΟΥΜΕ για αυτή τη δουλειά. Επιχειρηματίες, γραφειοκράτες, freelancers, καθηγητές πανεπιστημίων, ταλέντα ή απλά αεριτζήδες;
@nikos: περί του #8: στο facebook υπάρχουν περίπου 200k έλληνες users, οι φίλοι μας οι τούρκοι είναι 2Μ.
Έχουμε 1Μ broadband συνδέσεις, αλλά ξοδεύουμε πράγματι αρκετό χρόνο online ή όχι;
Και, γιατί κανείς να περιοριστεί απαραίτητα στην ελλάδα; Γιατί πχ να μην έχει το service και στα αγγλικά; Αν δοκιμάσω εγώ την ιδέα μου πρώτα στην ελληνική αγορά και μετά από 2 χρόνια αποπειραθώ να την επεκτείνω, δεν θα με έχει αντιγράψει κάποιος άλλος ως τότε;
Επίσης, αν είμαι νέος νέος και έχω μια ιδέα, θα με απογοητεύσει η δυσκολία του να ανταγωνιστώ το σύμπαν ή θα με γοητεύσουν οι προοπτικές του να το κατακτήσω;
Είναι οι δύο αντίθετες όψεις του ίδιου νομίσματος, you get my point and i get yours, too, το θέμα όμως είναι να δημιουργήσουμε ένα όραμα γύρω από αυτή την ιστορία και να διαγράψουμε τους όποιους περιορισμούς στο τρόπο σκέψης των όσων αρέσκονται στο να είναι φιλόδοξοι.
‘the sky is the limit, go for it’
@nikos περί #4: αποτελεί συνέχεια του συνειρμού των 1,2,3.
πολύ σωστά τα λες, αρκεί να έχεις κάποιον να σε χρηματοδοτεί όσο μαζεύεις χρήστες και δεν βγάζεις χρήματα.
αν όχι, οφείλεις να βρεις άλλο τρόπο για να παραμείνεις βιώσιμος.
και καλό είναι να έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου κάθε στιγμή πιθανούς τρόπους που θα σε κάνουν βιώσιμο..
Γιώργο, συμφωνώ στις διευκρινήσεις σου. Όπως είπα, δεν υπάρχει μια σωστή απάντηση. Απλά, δεν πρέπει να αναζητούμε τις απαντήσεις μονοδιάστατα.
Η δουλειά μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Αρκεί να έχεις το κατάλληλο mentality και να προσαρμόζεσαι σωστά και γρήγορα…
Συμφωνώ και με το Θέμη. Κυρίως η παράγραφος που επισημαίνει (όπως και εγώ) ότι υπάρχουν πολλοί αναγκαίοι παράγοντες για να φτάσουμε σε μια επιτυχημένη περίπτωση.
> Start-up ≠ idea
Δεν ισχύει, μερικά από τα πολλά παραδείγματα:
– 1 million dolars page
– Hot or Not (έκανε exit πρόσφατα)
στην εποχή που η υποδομή είναι φτηνή, η πρόσβαση δεδομένη και το marketing γίνεται με word of mouth η ιδέα είναι μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας.
> Start-up ≠ hobby
Όμως, αν είναι και το hobby σου αυξάνει σημαντικά και τις πιθανότητες επιτυχίας.
> Στόχος μιας start-up είναι να προσφέρει υπηρεσίες και να βγάλει χρήματα, πολλά. Δεν είναι κακό αυτό, είναι υγιές. Απενοχοποιήστε το.
σωστός
> Μία start-up προαπαιτεί σαφές monetization plan.
τα plans σήμερα πρέπει να είναι flexible, τα δεδομένα αλλάζουν συνέχεια, μπορείς κάλλιστα να ξεκινήσεις από…
> Τα google adwords δεν είναι monetization plan.
…Έχεις ακούσει για το plentyoffish.com και χιλιάδες άλλα sites? Ακόμα και μεγάλα sites τύπου hi5.com, bebo.com, digg.com βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα google ads. Το advertizing ΕΙΝΑΙ monetization plan, και τα google ads (λέγε με και Long Tail) φαίνεται να είναι το μέλλον.
> Ένα blog δεν είναι start-up.
Έχεις ακούσει για τα techcrunch, webblogs, gigaom και τόσα άλλα?
> Στόχος δεν πρέπει να είναι ένα μεγάλο μερίδιο της ελληνικής αγοράς, αλλά ένα μικροσκοπικό της παγκόσμιας. Βρείτε μία tiny ευκαιρία se global επίπεδο και υλοποιήστε την.
Ωραία, να σου πω ένα niche market (μικροσκοπικό μερίδο) της παγκόσμιας αγοράς? Τα 10.000.000 έλληνες της Ελλάδας ΚΑΙ τα 10.000.000 έλληνες που ζουν στο εξωτερικό. Μου ακούγεται πολύ ενδιαφέρουσα tiny ευκαιρία σε global επίπεδο, λέω να την εκμεταλλευτώ.
Btw, μερικές startup που ασχολούνται με τη ελληνική αγορά και πάνε μια χαρά: Panafon (vodafone), Goodies, Πλαίσιο, Γερμανός και το MAD (μάλλον η καλύτερη startup που παρουσιάστηκε στο OC).
> Δεν είναι εύκολο. Κάθε άλλο.
σωστό
Γιώργο (Μοσχοβίτη), κανένα από τα sites που αναφέρεις δεν στηρίζεται σε Adsense. Όλοι το έχουν σαν ένα καλό συμπληρωματικό έσοδο, αλλά μένουν ζωντανοί χάρη στο VC money, ή σε μεγάλες διαφημιστικές συμφωνίες.
Δείτε και αυτό το βιντεάκι.
To plentyoffish.com δεν εχει VC money, και υπάρχουν 100άδες sites που έχουν σαν αποκλειστικό monetization plan τα google ads και πάνε καλά.
προφανώς τα μεγάλα sites που ανέφερα, έχουν VC backup και εναλλακτικά revenue streams, αλλά ΚΑΙ σε αυτά τα Google ads είναι ένας σημαντικότατος πόρος. Μάλιστα σε αυτά τα sites που ανέφερα ίσως είναι ο σημαντικότερος.
Πάντως, η βασική μου αντίρρηση ήταν στο ότι startups νωούνται μόνο εξωστρεφείς προσπάθειες…
@george: πρώτα απ’όλα, disclaimer: ο γιώργος (λέγε με me.gr, μεταξύ πολλών άλλων, το οποίο και εκκρεμεί προς παρουσίαση σε επόμενη συνάντηση), και ο νίκος (λέγε με sync.gr), είναι άνθρωποι με πολύχρονη εμπειρία στο χώρο και ιδιαίτερα επιτυχημένο track record. Κατά συνέπεια, και απο αυτή τουλάχιστον την οπτική, η άποψή τους έχει πολλαπλάσια βαρύτητα από τη δική μου.
Επίσης, είμαστε όλοι ιδρυτικά μέλη και συγγραφείς του Open Coffee (πέρα από την προσωπική φιλική μας σχέση, η οποία ωστόσο προφανώς είναι μη συσχετιζόμενη με τις όποιες απόψεις μας), εκτενείς και σημαντικές απαντήσεις θεωρώ έχουν ενδιαφέρον και ως ξεχωριστό post, το θέμα δεν είναι να ””επικρατήσει”” μία άποψη, αλλά να ανοίξει ο ορίζοντας και ο τρόπος σκέψης των όσων ξοδεύουν το χρόνο τους για να μας διαβάσουν. (Νομίζω τα παραπάνω είναι σαφή και από την εισαγωγή του post.)
Επιστροφή στα επιχειρήματα τώρα, κάποια σχόλια στα όσα έγραψε ο γιώργος:
#1: παρανόηση: δες σχόλιο #6. επίσης, τα παραδείγματα που αναφέρεις είναι μάλλον χαρακτηριστικές εξαιρέσεις, παιχνίδια που έπιασαν και τα χρησιμοποιούμε όλοι ως reference επιτυχίας του πλέον ανέλπιστου, ενώ εγώ σκιαγραφώ ένα ποιο mainstream σύνολο ‘κανόνων’
#2: προφανές και αυτονόητο. Εγώ θέλω να τονίσω πως, όταν κανείς αποφασίζει το χόμπυ του να το κάνει επιχείρηση, τότε αυτόματα οφείλει να πάψει να το αντιμετωπίζει σαν τρόπο να περνά δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο του.
#5: δες σχόλιο #3. Αν έχεις πολύ κίνηση, μπορείς να κάνεις upgrade σε άλλες μορφές διαφήμισης, χωρίς να δίνεις στη google ένα απροσδιόριστα μεγάλο ποσοστό των εσόδων σου.
#6 Προφανώς και είναι ευρέως γνωστά τα cases που αναφέρεις, ωστόσο εγώ στοχεύω σε όσους νέους ανάμεσά μας -θεωρώ λανθασμένα- σκέφτονται ‘έχω ένα blog, είμαι επιχειρηματίας’. Η επιτυχία του pestaola.gr του -συνδιοργανωτή του Open Coffee- Στέφανου νομίζω μάλλον επιβεβαιώνει ως εξαίρεση περαιτέρω τον κανόνα. Εν τέλει, το rate επιτυχημένων start-up από blog είναι θεωρώ πολλάκις μικρότερο από τις περισσότερες άλλες κατηγορίες web start-up (δεν έχω νούμερα ωστόσο για να το υποστηρίξω αυτό ωστόσο).
#8: δες σχόλιο #8
Τέλος, προφανώς και τα όσα αναφέρει κανείς είναι πρωτίστως προσωπικές απόψιες, δεν φέρουν καθολική ισχύ ή ευελπιστούν μαθηματικής απόδειξης, το μόνο που μπορούμε να επικαλεστούμε είναι cases ένθεν και ένθεν. Όπως έγραψα και πρι, το θέμα είναι να ανοίξει η κουβέντα σε ένα ζωτικό νομίζω θέμα στρατηγικής περί start-up, διαπιστώνω πςσ η ‘προβοκατόρικη’ φύση του post φέρνει αποτελέσματα :)
Ζήτω οι προβοκάτορες
Θα χρησιμοποίσω κι εγώ Seesmic…
Απλά θέλω να τονίσω κάτι πολύ βασικό:
Για την επιτύχια ενος Start-up χρειάζεται πολύ ΠΑΘΟΣ γι’ αύτο που κάνεις.
Τα υπόλοιπα εδώ: http://seesmic.com/v/em3zLXXqxQ
Ζουλιάρη Johnyzar…. :-)
@Nikos:a new definition of R & D: Rob and Duplicate.
Otan o allos to exei idi kanei kala, boreis apla na to kaneis ki esy!!den einai zilia einai paradoxi toy kaliterou mexri na kaneis ki esy kati kalytero! protimo na antigrafo ta kala apo tona aparnoumai teleios!
Εάν ερχόταν ένας φίλος με μια ιδέα για startup στο γραφείο…
Ακούω ακούω για λίστες και startup :-) αλλά δεν βλέπω τα εξής:
1. Πραγματική γνώση του να στήσεις ένα μαγαζί γύρω από ένα καλό concept.
2. Ένα καλό concept.
3. Όλοι λέμε να μας έδινε ο μπαμπάς και η μαμά (βλ., κράτος) λεφτά να κάναμε startup. Καλύτερα η μαμά και ο μπαμπάς ή δάνειο εάν είσαι χίλια της εκατό σίγουρος ότι θα πιάσει. Αλλιώς μην το κάνεις εάν δεν είσαι σίγουρος.
4. Έλλειψη βιασύνης. Όλοι βιάζονται, ή τα έπιασα σε 1 χρόνο ή όχι. Αυτό για τους έλληνες (το να έχουν το στομάχι για υπομονή) είναι εξωγήινη σκέψη.
5. Εάν έρθεις με μια ιδέα και μπορείς να με βγάλεις λάθος σε ότι αντεπιχειρήματα έχω θα πάρω εγώ δάνειο για εσένα.
6. Λέμε ότι δεν καταλαβαίνει το κράτος από προσπάθειες υψηλών προδιαγραφών και όραμα. Είναι έτσι; Ε, άστους! Βρες τρόπο. Εάν αυτό που έχεις υπόψιν το πιστεύεις και το τεκμηριώνεις ψάξου αλλού εάν εκεί που μιλάς δεν ακούνε ή δεν καταλαβαίνουν. Εκτός και εάν δεν το πιστεύεις…
My 2 cents…
@johnyzar εννοούσα ότι έκανες κι εσύ βίντεο. Και φυσικά, έκανα πλάκα ρε! Τι απαντάς?
:-)
@nikos: apla mou arese o kainourgios orismos pou diavasa toy R&D apo Guy kawasaki se ena tweet kai ithela na to po ki egw Ostoso pio poly apantisa gia na synexistei h kouventa para gia na apantiso!maresei para poly ayto to thema kai pragmatika pistevo oti yparxei xoros, xronos, kai talenta gia na doume pragmatika ellinika petiximena start up. Tha itan poly kalo na koustoun olo kai perissoteres apopseis gia to ti exoume o kathenas sto myalo toy!